Nền nông nghiệp của chúng ta những năm qua phát triển nhưng với chỉ ở khía cạnh số lượng, gạo xuất khẩu nhiều nhưng chất lượng không cao. Nguyên nhân chủ yếu là do chất lượng và năng suất của giống lúa Việt Nam chưa đạt chuẩn so với các giống lúa khác trên thế giới. Chúng ta hay so sánh vì sao gạo Việt bán giá 300 USD/tấn trong khi nước bạn bán 700USD/tấn đến 1.000 USD/tấn?
Người ta trồng gạo lúa mùa, mỗi năm một vụ trong điều kiện tự nhiên, gần như không dùng phân bón hóa học và không bị sâu bệnh nên không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hóa học, năng suất đạt 3,5 tấn/ha. Trong khi nông dân Việt Nam muốn năng suất lúa tối thiểu phải 5 tấn/ha, thực tế có thể đạt 7-8 tấn/ha và phải chi phí khá cao cho vật tư phân bón, thuốc bảo vệ thực vật gốc hóa học.
Về năng lực công nghệ, Việt Nam chỉ đạt 38% về công nghệ đối với vật liệu khởi đầu, 53% về công nghệ tạo biến dị di truyền, và 57,4% về công nghệ đột biến so với thế giới… kém xa so với các nước có truyền thống xuất khẩu gạo như Nhật Bản, Thái Lan, Trung Quốc và Hoa Kỳ.
Vì vậy, tuy năng suất cao nhưng giá thành lúa gạo không cao, giá bán thấp, môi trường đất, nước khu vực nông nghiệp, nông thôn bị ô nhiễm, sức khỏe của đất nông nghiệp và của người sản xuất bị đe dọa, suy giảm.
Còn rất nhiều các mặt hàng nông sản chất lượng không cao, không ổn định và chưa đạt độ đồng đều. Đặc biệt, nông sản Việt Nam xuất khẩu với sản lượng cao, một số loại nông sản có sản lượng luôn ở trên top đầu (Gạo, Tiêu, Cà phê, hạt Điều, Cao su, Thanh Long…) nhưng chúng ta vẫn chưa có thương hiệu mạnh đủ sức cạnh tranh. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế như hiện nay đó phải là nền nông nghiệp sạch, nông nghiệp công nghệ cao mới có thể cạnh tranh.
Theo các chuyên gia, phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ là một hướng đi chính xác, hết sức phù hợp với hoàn cảnh, điều kiện của Việt Nam. Nhu cầu của người tiêu dùng trong nước dần thay đổi theo hướng sử dụng sản phảm sạch an toàn do đó nếu nông nghiệp không thay đổi thì ngay cả thị trường trong nước cũng khó giữ, khó cạnh tranh chứ chưa nói đến xuất khẩu