Gừng, một loại cây thân thảo sống lâu năm, thường cao từ 0,6 đến 1 mét, nổi bật với lá xanh đậm, dài từ 15 đến 20 cm và rộng khoảng 2 cm. Bề mặt lá nhẵn bóng, với những gân lá nhẹ nhàng, mọc so le và thẳng đứng, không có cuống nhưng có bẹ lá. Đặc trưng của cây là thân ngầm phình to, nơi chứa đựng các chất dinh dưỡng trong củ gừng, xung quanh được bao bọc bởi các rễ tơ. Rễ và củ chủ yếu phát triển ở lớp đất nông, sâu từ 0 đến 15 cm. Mặc dù cây gừng ít khi ra hoa, nhưng trục hoa dài từ 15 đến 20 cm, với hoa màu vàng xanh có kích thước khoảng 5 cm chiều dài và 2-3 cm chiều rộng, nổi bật với ba cánh hoa dài 2 cm và mép cánh hoa cùng nhị hoa có màu tím.
Cây gừng phải đối mặt với một số loại bệnh có thể gây hại nghiêm trọng, ảnh hưởng đến năng suất. Để đạt hiệu quả cao trong việc trồng gừng, nông dân cần nắm vững thông tin về các loại bệnh có thể xảy ra, từ đó có biện pháp phòng ngừa và điều trị kịp thời.
1. Bệnh thối củ gừng
Bệnh thối củ gừng có 2 dạng: Thối khô củ gừng do nấm (Rhizoctonia solani) gây ra và thối mềm, nhũn ướt do vi khuẩn (Erwinia carotovora) gây ra.
1.1. Bệnh thối củ do nấm
Triệu chứng:Vết bệnh đầu tiên là những đốm màu nâu xám, rộng khoảng 3-5mm, có những lá bị úa vàng và rũ xuống. Nấm bệnh tấn công vào phần gốc cây gần mặt đất. Khi bệnh nặng, vết bệnh lan rộng ra, không có hình dạng nhất định, xung quanh có viền nâu đen. Phần lớn vết bệnh có xu hướng lan xuống phía gốc, làm thối một phần củ. Vết bệnh thối khô và xốp. Bệnh nặng có thể làm chết cả cây và toàn bộ củ bị thối.
1.2. Bệnh thối củ do vi khuẩn
Triệu chứng:Vết bệnh lúc đầu là một đốm nhỏ màu nâu xám hơi mọng nước. Sau đó vết bệnh lớn dần và ăn sâu vào bên trong làm củ bị thối. Thối củ do vi khuẩn khác với bệnh thối khô do nấm là củ bị mềm nhũn, cắt ngang chỗ thối thấy có dịch nhờn hoặc khi ấn tay vào có chảy nước, có mùi hôi. Cây bị bệnh lá úa vàng và đổ gục. Bệnh còn gây hại trong thời gian bảo quản. Vi khuẩn tồn tại trong đất, xâm nhập vào củ qua vết thương.
1.3. Biện pháp phòng trừ:
Sau thu hoạch vệ sinh vườn và tàn dư thực vật.
Trồng luân canh cách 2 – 3 vụ trồng với một số cây không bị thối mềm như khoai mì, bắp, khoai mỡ,…
Chọn giống gừng nguồn gốc rõ ràng, xử lý giống trước khi trồng: Tách bỏ những phần có dấu hiệu bị thối. Dùng thuốc trị nấm Eddy 72WP 50g pha trong 10lit nước. Ngâm gừng giống trong dung dịch thuốc từ 15-30p trước khi trồng để loại bỏ mầm bệnh.
Xử lý đất bằng Cải tạo đất và các chế phẩm sinh học có chứa thành phần nấm đề kháng mạnh để diệt trừ nấm khuẩn gây hại trong đất như: HT HÉO XANH, NẤM RỄ, VÀNG LÁ HÉO XANH,…
2. Bệnh cháy lá
Tác nhân: do nấm Pyricularia grisea gây hại
Triệu chứng: Vết bệnh là những vết có hình thoi màu trắng xám, nhiều vết bệnh có thể liên kết lại làm cháy cả lá. Nhiều vết bệnh liên kết với nhau tạo thành mảng cháy lớn trên lá. Vết bệnh có thể xuất hiện ở đỉnh hoặc mép lá, tạo thành mảng cháy lan rộng vào trong phiến là. Bệnh nặng có thể làm phần lớn lá gừng bị cháy xơ xác, củ ít và nhỏ. Nếu bệnh phát triển mạnh, nấm tấn công vào nách lá, xuống củ làm chết cả cây. Nấm thường gây hại nặng trong những ngày có ẩm độ cao, ít nắng có mưa và mây mù.
Biện pháp phòng trừ:
Vệ sinh đồng ruộng sau khi thu hoạch, thu gom tàn dư.
Chọn giống sạch bệnh.
Trồng với mật độ vừa phải, không nên trồng quá dày, bón thêm tro trấu hoặc phân kali cho ruộng gừng khi bị bệnh.
Thăm ruộng thường xuyên. Nếu phát hiện trên lá có đốm bệnh, nên ngắt bỏ để hạn chế lây lan.
Xử lý đất bằng các sản phẩm chứa nấm đối kháng như chaetomium, trichodermar,… phun cặp ĐỒNG & HT06 HT giúp cây đề kháng bệnh hại.
3. Bệnh thán thư
Tác nhân: do nấm Colletotrichum sp. gây hại
Triệu chứng: Vết bệnh có màu vàng lan từ mép lá vào trong làm khô lõm lá.
Bệnh thường gây hại nặng trong mùa mưa và có nhiệt độ cao , mùa nắng bệnh ít gây hại hơn .
Biện pháp phòng trừ:
Thu gom và tiêu hủy những bộ phận bị bệnh để tránh lây lan.
Bón phân cân đối , nhất là tránh bón thừa đạm.
Khi cây nhiễm bệnh diện rộng cần xử lí các loại thuốc hóa học như Keviar325SC, Eddy72WP
Phun cặp ĐỒNG & HT06 HT giúp cây đề kháng bệnh hại – Biện pháp sinh học an toàn.
4. Bệnh mốc sương
Tác nhân: do nấm Phytophthora infestens gây hại
Triệu chứng: Bệnh thường gây hại nặng trong điều kiện nhiệt độ thấp và ẩm độ cao. Vết bệnh xuất hiện ở chóp lá màu vàng như úng nước, mặt dưới lá sũng nước màu vàng tươi
Biện pháp phòng trừ:
Khi bệnh chớm xuất hiện có thể xử lí phòng ngừa bằng cặpĐỒNG & HT06 HT– Biện pháp sinh học an toàn.
Khi áp lực bệnh cao xử lí bằng Phun Ridomil Gold, Copper Zinc theo khuyến cáo.
Các sản phẩm sinh học an toàn phòng trừ nấm khuẩn gây hại cho cây trồng:
