Bệnh Đạo ôn lúa có thể phát sinh và gây hại ở tất cả các giai đoạn từ thời kỳ mạ đến trỗ, chín và ở tất cả các bộ phận của cây lúa như: Lá, thân, cổ bông, gié, hạt. Hiện nay chưa có giống kháng bệnh, cũng như nếu phòng trị không kịp thời thì bệnh sẽ lây lan nhanh và ảnh hưởng đến năng suất rất nặng.
Tên thường gọi: bệnh đạo ôn, bệnh cháy lá lúa, đạo ôn sụp mặt.
Tên khoa học:Pyricularia oryzae
Tác nhân và điều kiện gây hại:
Do nấm Pyricularia oryzae ( hay còn gọi là Pyricularia grisea, Magnaporthe grisea) gây hại.
Điều kiện phát sinh bệnh: nhiệt độ thấp (20 – 300C), ẩm độ không khí trên 80%, trời âm u, có mưa phùn và sương mù, ruộng bón thừa phân đạm, sử dụng giống nhiễm.
Triệu chứng:
Bệnh đạo ôn gây hại cho tất cả giai đoạn trồng lúa từ thời kỳ mạ đến khi trổ chín. Cụ thể như sau:
Trên lá lúa: Ban đầu vết bệnh là những chấm nhỏ màu xanh xám, sau lớn dần có hình thoi, ở giữa màu xám tro, xung quanh màu nâu đậm, ở viền ngoài cùng vết bệnh màu nâu nhạt. Khi bệnh nặng, các vết bệnh dày đặc nối tiếp nhau làm cho lá bị cháy.
Trên cổ lá: Vết bệnh xuất hiện ở cổ lá, giữa phiến lá và bẹ. Vết bệnh có màu nâu đỏ, sau đó chuyển sang nâu sậm. Bệnh nặng thì sẽ làm gãy và hư lá.
Trên đốt thân: Vết bệnh màu nâu làm đốt thân bị khô và teo lại. Nếu bệnh xuất hiện vào thời điểm lúa đang trổ thì toàn bộ bông sẽ bị tình trạng lép trắng.
Trên cổ bông, cổ gié: Vết bệnh màu nâu, lớn dần sẽ làm cho toàn bộ cổ bông bị héo hoặc từng gié bị lép trắng.
Trên hạt: Vết bệnh có màu nâu xám không định hình, xuất hiện ở vỏ trấu và có thể ở bên trong hạt.
Biện pháp phòng trừ:
Biện pháp canh tác:
Vệ sinh đồng ruộng, dọn sạch tàn dư rơm rạ.
Dùng giống ít nhiễm bệnh, xử lý hạt giống trước khi gieo.
Không sạ quá dày, bón phân cân đối.
Cần thăm đồng thường xuyên, phát hiện kịp thời khi bệnh chớm xuất hiện.
Biện pháp hóa học:
Bà con có thể tham khảo sử dụng thuốc có một số hoạt chất phòng trừ đạo ôn như là Tricyclazole, Fenoxanil,..
Khuyến cáo: Thuốc BVTV hóa học có thể gây độc hại tới con người, tồn dư hóa chất trong nông sản. Cần cẩn trọng khi sử dụng và đảm bảo thời gian cách ly theo đúng quy định.
Biện pháp sinh học:
Đồng nano được sử dụng để phòng trừ bệnh đạo ôn hiệu quả trên lúa. Với công nghệ nano, sản phẩm giúp cô lập, ngăn chặn sự phát triển của bệnh hại, đặc biệt hiệu quả khi phun phòng sớm cho ruộng lúa.
Chế phẩm sinh học là giải pháp tối ưu trong bối cảnh sản xuất nông nghiệp, sử dụng an toàn, hiệu quả, phù hợp với canh tác nông nghiệp bền vững.
