Bắp cải là cây rau họ thập tự, được ưu chuộng và tiêu thụ quanh năm với số lượng lớn trên thị trường thực phẩm hiện nay. Tuy nhiên giá thành vẫn bị cản trở nhiều bởi sâu bệnh hại. Đặc biệt là bệnh thối nhũn hoành hành gây thiệt hại rất lớn.
Bệnh này thường gây hại sau khi bắp cải đã cuốn. Gây hại nhiều vào mùa mưa, hoặc ở ruộng bị ngập úng, bón quá nhiều đạm, ruộng trồng cây họ thập tự liên tục.
Thối nhũn có hai nguyên nhân gây ra, do nấm thối hạch hoặc do vi khuẩn thối nhũn. Vì vậy việc nhận biết và xác định rõ nguyên nhân gây bệnh sẽ giúp bà con có phương án phòng trừ hiệu quả nhất.
1.NGUYÊN NHÂN, ĐIỀU KIỆN GÂY HẠI VÀ BIỂU HIỆN BỆNH.
THỐI NHŨN DO NẤM GÂY RA (THỐI HẠCH BẮP CẢI):
Bệnh do nấm Sclerotinia Sclerotirum gây ra. Nấm này tồn tại trong đất và tồn dư thực vật ở nhiệt độ
19-24℃ và độ pH 5-8.
Ban đầu xuất hiện là những chấm nhỏ, sau đó mất màu dần rồi nhũn ra. Bệnh gây thối từng lớp lá từ trên xuống dưới. Khi độ ẩm trong không khí cao sẽ thấy có lớp tơ màu trắng bao phủ vết bệnh, không có mùi thối.
Bệnh gây hại từ khi cây con đến khi thu hoạch (đặc biệt là giai đoạn bắp cải đã cuốn).
+ Ở cây con, bệnh xuất hiện ở gốc cây sát mặt đất vết bệnh bị thối nhũn, làm cây gãy gục rồi chết.
+ Ở cây lớn, bệnh thường xuất hiện trên các lá già sát gốc hoặc phần gốc thân, chỗ bị bệnh thối nhũn nhưng không có mùi thối. Nếu trời khô nắng thì chỗ bị bệnh thường khô và teo đi, lá chuyển vàng.
THỐI NHŨN DO VI KHUẨN GÂY RA (TÁC NHÂN CHÍNH GÂY BỆNH THỐI NHŨN):
Vi khuẩn Erwinia carotovora tồn tại trong tàn dư cây bệnh, trong đất và trong cơ thể một số loài côn trùng, dụng cụ canh tác cùng một số loài ký chủ trên ruộng.
Vi khuẩn xâm nhập vào cây trồng qua vết thương ở rễ, thân lá, lây lan bệnh nhờ nước, côn trùng (rệp, bọ nhảy, sâu hại…) và hoạt động của con người trong quá trình chăm sóc.
Bệnh phát sinh và phát triển mạnh ở đất trồng cải đã nhiễm bệnh vụ trước, ruộng không thoát nước, nhiệt độ không khí từ 27-32 độ C, độ pH 7, thời tiết có ẩm độ và nhiệt độ cao.
Vết bệnh xuất hiện đầu tiên ở các cuống lá già phía dưới gần mặt đất, tạo thành những đốm mọng nước, sau đó thối và nhũn.
Bệnh phát triển theo cuống lá lên phía trên làm cho cả lá bị vàng và thối nhũn. Các lá phía trên cũng có thể bị bệnh và cả cây bị thối.
Khi cây bị bệnh, các tế bào trở nên mềm, có nước và nhớt, có mùi thối (giống mùi lưu huỳnh).
2. BIỆN PHÁP PHÒNG TRỪ
Vệ sinh vườn sau thu hoạch, làm đất kỹ, lên luống cao dễ thoát nước.
Chọn giống khỏe, sạch bệnh.
Bón phân cân đối, không bón quá nhiều đạm, ưu tiên phân chuồng hoai mục, trong điều kiện mùa mưa cần tăng cường bón Kali.
Mật độ vừa phải, không quá dày, khi tưới nước cho cây nên tưới vừa phải, ưu tiên phương pháp tưới rãnh không nên tưới gốc.
Khi vun xới không nên cuốc quá sâu, tránh gây xây xát va chạm nhiều vào gốc cây.
Diệt trừ các loài côn trùng có thể truyền bệnh thối nhũn bắp cải (rệp, bọ nhảy).
Luân canh với cây trồng khác họ như hành, cà rốt,…
PHÒNG TRỪ THỐI NHŨN DO NẤM:
Cần thường xuyên thăm vườn, phát hiện bệnh sớm và phun kết hợp phương pháp hóa học và sinh học để đạt hiệu quả tốt nhất khi phát hiện bệnh.
-Biện pháp hóa học: Tham khảo các thuốc có hoạt chất như: Validacin3L, Rovral50WP, Anvil5SC, Bennomyl 50WP…
-Biện pháp sinh học: Sử dụng các sản phẩm ứng dụng nấm đối kháng như chế phẩm sinh học HT06, Daconil,…(kết hợp thêm sản phẩm Đồng Nano để đạt hiệu quả tốt nhất.)
PHÒNG THỐI NHŨN DO VI KHUẨN
(Hiện nay chưa có thuốc đặc trị cho bệnh thối nhũn do vi khuẩn gây ra, vì vậy cần phát hiện bệnh sớm để có biện pháp phòng bệnh và ngăn chặn lây lan.)
-Biện pháp hóa học: Kasumin 2L, Starner20WP,New Kasuran 16,2 WP, Rovral 50WP…là các dòng thuốc tham khảo để phòng bệnh thối nhũn do vi khuẩn.
-Biện pháp sinh học: Sử dụng các sản phẩm ứng dụng nấm đối kháng như chế phẩm sinh học HT06, Daconil,…(kết hợp thêm sản phẩm Đồng Nano để đạt hiệu quả tốt nhất.)
Thuốc hóa học là con dao hai lưỡi trong nông nghiệp. Một mặt nó sẽ giúp tiêu diệt sâu bệnh gây hại, nhưng nó cũng có ảnh hưởng xấu tới đến sức khỏe của con người, những loại thiên địch có lợi cho nông nghiệp, gây ô nhiễm môi trường. Các chất độc này cũng là nguyên nhân gây ra những bệnh nguy hiểm như ung thư, dị tật, quái thai,….